26 Ocak 2010 Salı

İslam Ekonomisi nedir?

Son bir yıldır ciddi manada bu konu hakkinda kafa yormaya calisiyorum ama ne yazık ki elimizde ne matematiksel ne de empirik hiçbir şey olmadığı için islam iktisadının ütopik bir mefhum olduğunu düşünmekten ileri gidemiyorum. Bu konuda da sadece faizsiz bankacılık sisteminin bulunduğunu söylemek islami bir ekonomik sistemin varlığına delalet etmiyor ne yazık ki.

Bu yüzden islami iktisat, teorik(matematiksel) temelleri olan ama bunun yanında dinamik ve zamanın şartlarina göre şekil alabilen bir ilim olması gerekir diye düşünüyorum. Sadece faiz haramdır argümanını öne sürerek islami iktisattan bahsetmek hiçbir sonuç doğurmuyacaktır ve de bir gün islami iktisat uygulanabilir olacak demenin hiçbir bilimsel tarafı yoktur.

İlginç bir anektod ise Osmanli para vakiflarında faiz uygulannmasıdır. Bu faiz günümüzdeki faizin aynısı miydi ya da reel faiz mi haram yoksa nominal faiz mi? Reel faiz sermayenin marjinal ürünüdür, yani para alişverşiyle alakası yoktur. İş gücünün marjinal ürünü ise ücretttir. Eğer reel faizin haram olmasının sebebi marjinal ürün ise ücretin de haram olması gerekir. Bu bağlamda haram olan faizi günümüz şartlarında nasıl tanımlamak gerekiyor? Bununla beraber kapitalist sistem islami iktisadin hiçbir unsuruna halel getirmiyor ise o zaman islami ikitsat arayışlarının çabası nedir? Empirik olarak en efektif faiz orani yüzde 1-2 arasında, sıfır faiz(nominal faiz) ne yazık ki optimum dengeye ulaşmayı sağlamıyor.
Bilinç altı muktesebatimiz bize faizden dolayi kapitalizmin kötü bişey olduğunu ve alternatif olarak islam iktisadina yönelmemezi söylüyor. Bundan dolayı islami iktisadi alternatif olarak önermeden önce islami iktisadi temelde neler söylüyor onu dinleyip algilayabilmek gerekiyor.

Aklıma takılan diğer bir şey ise devletin kurlara müdahale etmesi. Herhangi bir maliyet azaltımı yapmadan kurlarla oynarak göreceli olarak ucuz mal satmak ne kadar caiz? Bir nevi paradan para kazanmak olmuyor mu?
Acaba islam ekonomisi olarak adlandırılan mefhum günümüz ekonomik sisteminden tamamen farklı bir sey mi? Belki bugünkü sistem üzerindeki birkaç değişiklik zaten islami ekonomik sistemi oluşturucak. Yurtdışında yaşayan insanlar için islami tarz giyinme, islami yemek yeme diye ayrı bir durum söz konusu değil, yasaklanan gıdaları yemedikten sonra yiyeceğiniz her türlü şey islami tarzın içine giriyor.

Genel olarak düşünürsek islami ekonomik sistemin daha efektif çalışması ve malların bölüşümünün daha adaletli bir şekilde sağlanması öngörülüyor. Fakat bu sistem kapitalist sistemden ne kadar farklı ya da farklı olması gerekiyor mu bilmiyoruz.

1 yorum:

  1. Hocam, araplar faiz işini çözmüş. Sukuk-u icara ile işliyor sistem. Benzer bir sistem de gelire endeksli tahviller. Yani sonuçta pek bi fark yok gibi bence. Paylaşım için teşekkürler. HY

    YanıtlaSil